ACID CITRIC LÀ GÌ? VÀ ỨNG DỤNG TRONG CUỘC SỐNG

Acid citric hay còn được biết đến với tên Acid chanh xuất hiện khá nhiều trong thành phần của nhiều sản phẩm khác nhau: từ bánh kẹo, thực phẩm cho đến các loại hóa mỹ phẩm… Vậy Acid citric là chất gì, chúng có công dụng như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Acid citric là gì?

Acid citric hay Citric acid hoặc axit xitric là một axit hữu cơ yếu có công thức C6H8O7. Acid citric có tác dụng là một chất bảo quản hoặc để bổ sung vị chua cho thực phẩm hay các loại nước ngọt.Trong hóa sinh học,nó là tác nhân trung gian quan trọng trong chu trình axit citric vì thế xuất hiện trong quá trình trao đổi chất của hầu như mọi sinh vật sống. Nó cũng được coi là tác nhân làm sạch tốt về mặt môi trường và đóng vai trò của chất chống oxy hóa.

Citric acid còn có một số tên gọi khác thường gặp : Axit citric, citric acid, axit chanh, bột chanh chua, bột chua ,Axit 3-hydroxypentanedioic axit 3-cacboxylic Citrat hiđrô, acid citric monohydrate

Tính chất lý hóa của acid citric

Tính chất vật lý của acid citric

  • Acid citric dạng tinh thể màu trắng dạng bột khi ở nhiệt độ phòng hoặc không màu trắng. Khi tết tinh trong nước nóng, ta thu được dạng khan. Khi kết tinh trong nước lạnh, ta thu được acid citric dạng monohydrat kết tinh.
  • Citric acid có vị chua đặc trưng.
  • Có khả năng tan mạnh trong nước, chiếm hàng đầu trong số các axit hữu cơ.
  • Khối lượng mol: 192.13 g/mol.
  • Điểm nóng chảy: 153 °C
  • Nhiệt độ sôi: 175 độ C (phân hủy).
  • Độ hòa tan citric acid trong nước: 133 g/100 ml ( ở điều kiện20°C).
  • Độ axit (pKa): pKa1=3.15, pKa2=4.77, pKa3=6.40.
  • Phân loại: Hợp chất hữu cơ, Axit tricarboxylic
  • Citric acid có thể hòa tan trong: Nước, Alcohol, Axeton, Đimêtyl sunfoxit, Ethyl acetat

Tính chất hoá học của acid citric

  • Acid citric là một chất có tính axít đặc trưng bởi nhóm COOH. Theo đó, mỗi nhóm COOH nó có thể dễ dàng cho đi một proton và tạo thành ion citrat. Các muối citrat tạo thành đóng vai trò là dung dịch đệm, hạn chế sự thay đổi độ pH của các dung dịch axít.

  • Các ion citrat có khả năng kết hợp với các ion kim loại cho ra sản phẩm là muối, đặc biệt và phổ biến nhất hiện nay chính là canxi citrat. Cãi citrat là thành phần chủ chốt trong các tác bảo quản và lưu giữ hương vị dài lâu cho thực phẩm.

  • Ion citrat còn có khả năng kết hợp với ion kim loại để cho ra sản phẩm là các muối phức, được ứng dụng mạnh mẽ với mục đích làm mềm nước.

  • Tương tự như các axit carboxylic khác, axit citric khi ở nhiệt độ từ 175 độ C trở lên thì sẽ có phản ứng tự phân huỷ tạo thành nước và CO2.

Citric acid góp mặt trong các sản phẩm tự nhiên với đặc tính riêng là vị chua, ngoài ra axit citric có thể được điêu chế công nghiệp. Trong nguồn thực phẩm tự nhiên, acid citric tồn tại nhiều trong các sản phẩm trái cây thuộc chi cam chanh, trái cây có múi có đặc điểm có nhiều vị chua với kết cấu múi có thể kể đến: axit trong chanh, bưởi, quýt,… và nhiều nhất là chanh. Tuy vậy, vẫn còn các loại trái cây khác có thể kể đến như: dâu tây, mâm xôi, cà chua, anh đào,… cũng là những loại trái cây có chứa axit citric. Ngoài ra ở môt số sản phẩm sản có chứa acid citric bao gồm giấm, xi rô hoa cơm cháy chất điều chỉnh độ axit.

Điều chế Acid Citric

  • Điều chế với thành phần tự nhiên

Axit xitric có trong chanh lên đến 8% khối lượng khô hoặc các loại trái cây thuộc họ cam chanh có múi. Tuy vậy quá trình điều chế sản phẩm, tách các chất trong các loại trái cây khá phức tạm dẫn đến tốn kém và hiệu suất không cao. Vì vậy axit citric thường được điều chế bằng các phương pháp khoa học trong công nghiệp.

  •  Điều chế trong công nghiệp

Để điều chế sản phẩm của axit citric, người ta nuôi nấm sợi trên đường ăn. Sau đó khi nấm mốc lên, nhà sản xuất tách tiêng nấm mốc và dung dịch axit citric riêng ra rồi dùng dung dịch tác dụng với nước vôi để tạo ra canxi citrat và cho tác dụng với axit sulfuric để ra được sản phẩm. Axit citric khi được điều chế thường dưới dạng tinh thể màu trắng.

Một cách khách để điều chế axit citric đó là tách sản phẩm lên men của nước lèo. Dùng hydrocacbon của một bazơ hữu cơ Trilaurylamin để chiết. Tách dung dịch hữu cơ đó một lần nữa bằng nước để ra được sản phẩm bột chua.

Acid citric có tác dụng gì?

Acid citric có tác dụng quan trọng trong việc tăng cường hương vị, đặc biệt là trong ngành công nghiệp đồ uống, vì nó cung cấp một hương vị chua, và điều chỉnh vị ngọt của nhiều thức uống. Ngoài ra, Axit citric có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và ngăn ngừa quá trình oxy hóa trái cây và rau quả tươi nên được ứng dụng chính trong lĩnh vực thực phẩm. Ngoài ra, citric acid còn có mặt trong nhiều hoạt động sản xuất mỹ phẩm hay sản xuất và xử lý nước,….

Ứng dụng của acid citric dùng trong thực phẩm

  • Bổ sung vị chua cho sản phẩm

Acid citric dùng trong thực phẩm nhằm bổ sung thêm vị chua cho các sản phẩm là thực phẩm, món ăn cần tăng cường hương vị với độ chua có thể điều chỉnh.

  • Chất bảo quản thực phẩm tự nhiên

Bột chua có công dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn và ngăn chặn quá trình oxy hóa của thực phẩm. Tuy nhiên cần lưu ý về lượng sử dụng sản phẩm để tránh có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn

  • Chất ổn định

Tính chất của Axit citric mang tính axit nên có tác dụng  có thể ổn định nhũ tương cho sản phẩm. Bao gồm ngăn ngừa tách chất béo. 

  • Chất chống oxy hóa

Acid citric có tác dụng chống oxy hóa đối với phẩm đông lạnh, giữ cho sản phẩm tươi lâu hơn

Một số ứng dụng quan trọng khác trong thực phẩm của axit citric:

  • Đối với các sản phẩm thực phẩm đông lạnh, một trong các nhiệm vụ cơ bản đó là duy trì được độ tươi ngon cần thiết với tác dụng của Axit citric trong quá trình ngăm chặn sự oxy hoá của acid ascorbic.
  • Đối với các sản phẩm bia rượu: acid citric được dùng làm chất chống đục bia và là chất bảo quản với công dụng đặc biệt là ngăn chặn quá trình oxy hóa
  • Sản phẩm từ sữa: được dùng như chất chống oxy hóa thực phẩm và phục vụ quá trình làm pho mát
  • Bánh kẹo: là chất bảo quản thực phẩm tự nhiên, tăng cường hương vị và chống hiện tượng lại đường
  • Với sản phẩm đồ đóng hộp: được sử dụng tăng hương vị và giảm mức nhiệt độ yêu cầu khi xử lý đồ hộp. Mức sử dụng được đưa ra dưới 0,15% để tránh việc acid citric có thể gây ra các tác dụng ngoài mong muốn
  • Phụ gia thực phẩm: được dùng là chất tạo hương vị trong thực phẩm và đồ uống với kí hiệu E330.

Ứng dụng của acid citric trong mỹ phẩm

Axit citric cũng là nguồn dồi dào vitamin C vì thế được ứng dụng nhiều vào trong ngành công nghiệp làm đẹp. Cụ thể, axit citric thường được dùng để:

  • Sử dụng trong điều trị da không đồng đều

Axit citric có thể được dùng làm như một sản phẩm giúp tẩy da chết một cách tự nhiên, đặc biệt đối với những làn da bị tăng sắc tố. axit citric sẽ cải thiện tone da của bạn một cách đáng kể, vừa đều màu lại mịn màng hơn.

  • Sử dụng xử lý cháy nắng

Dùng sản phẩm có chứa hóa phẩm này giúp chăm sóc và giảm những tổn thương của da khi tiếp xúc ánh mặt trời

  • Cải thiện nếp nhăn

Acid citric là thành phần giúp chống oxy hóa rất tốt. Vì thế giúp bạn làm giảm sự xuất hiện của dấu vết lão hóa như vết chân chim, hiệu quả.

  • Làm thông thoáng lỗ chân lông

Sử dụng hỗn hợp chứa acid citric theo công thức, bạn sẽ thấy mụn cám, mụn đầu đen, bụi bẩn hay da chết thoát ra. Giúp da mịn màng, lỗ chân lông thông thoáng nhanh chóng.

Axit citric là một chất trong những hoá chất xử lý nước phổ biến hiện nay. Trong xử lý nước, axit citric tạo hiệu ứng chelat kim loại trong các sản phẩm bột giặt, xà phòng. Nhờ quá trình đó mà các kim loại trong nước tồn tại dạng phức chất giúp làm mềm nước cứng cũng như tăng hiệu quả sử dụng của các sản phẩm bột giặt

Trong công nghiệp acid citric có tác dụng như dung dịch vệ sinh, chất tẩy rửa, axit citric đóng vai trò là thành phần hoạt hoá, giúp các dung dịch tẩy rửa mang lại hiệu quả tốt hơn, tạo bọt tốt hơn.

Axit citric được sử dụng như một hoá chất loại bỏ cặn xà phòng triệt để, bên cạnh đó, nó còn đánh bay những vết ố do vôi hoặc rỉ sét. Chính vì thế, trong các nhà máy, công xưởng, bề măt thép han gỉ được xử lý bằng acid citric. Khi pha ở nồng độ dung dịch 6%, hoá chất này dễ dàng loại bỏ các vết bẩn do nước cứng từ thuỷ tinh.

Ứng dụng trong dược phẩm

Không ít các loại thuốc, dược phẩm hiện nay đều có thành phần là axit citric nhằm bảo quản các thành phần hoạt động, che giấu mui vị thuốc. 

Hi vọng, với những thông tin được cung cấp trong bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tính chất, cũng như công dụng của axit chanh. Nếu bạn có nhu cầu mua hàng cũng như để được tư vấn kỹ hơn về sản phẩm, đừng ngại liên hệ ngay hotline 0913 336 551/ 045 002 579 để hỗ trợ 24/7 nhé!